منطقه‌گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه پس از جنگ سرد / محمد صادق کوشکی / مصطفی رنجبر محمدی

چکیده
ویژگی عمده سیاست خارجی ترکیه در دوران پس از جنگ سرد توجه به مناطق پیرامونی و به‌ویژه کشورهای اسلامی می‌باشد. ترکیه در حال کشف مناطقی است که به لحاظ تاریخی و فرهنگی با آن‌ها قرابت زیادی دارد. تحت تأثیر مشترکات فرهنگی از قبیل دین و تاریخ مشترک و همچنین پتانسیل این مناطق برای سرمایه‌گذاری و کسب سود اقتصادی، ترکیه سیاست خارجی‌ خود را در جهت افزایش حضور و تأثیرگذاری در مناطق پیرامونی‌اش پی‌ریزی نموده است. مسلماً تحولات داخلی ترکیه نیز بر جهت‌گیری سیاست خارجی این کشور تأثیر عمده‌ای گذاشته است. عدم تناسب ایده‌های ارائه‌شده از سوی آتاتورک با هویت فرهنگی و اجتماعی مردم ترکیه و تأثیر عوامل خارجی چون انقلاب اسلامی ایران باعث شد تا پس از جنگ سرد احزاب اسلام‌گرا بیشترین سهم را از قدرت سیاسی در ترکیه داشته باشند. این احزاب در تغییر جهت‌گیری سیاست خارجی ترکیه به سمت کشورهای اسلامی که از آن تحت عنوان «نگرش به شرق» نیز یاد می‌شود نقش اصلی را داشته‌اند. در این مقاله پس از بررسی زمینه‌های تحول سیاست خارجی ترکیه پس از جنگ سرد، روند منطقه‌گرایی جدید ترکیه با تأکید بر نقش مؤلفه‌های فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی انجام شده است.