بررسی سیاست‌های دینی دولت مدرن مصر در قبال نهاد دین؛ با تأکید بر تصوف / سید سعید هاشمی‌نسب

چکیده
جهان اسلام پس از هجوم استعمار با هجمه اندیشه­های غربی و شکل گیری جریان­های غرب­گرا و در نهایت برپایی دولت­های مدرن- و البته وابسته و دست نشانده به استعمارگران غربی- مواجه شد. این دولت­ها به واسطه هجوم افکار و اندیشه­های غربی- که بدون بررسی اجرایی گردید- و به هدف نوسازی جامعه و آنچه که توسعه و پیشرفت قلمداد می­کردند، تغییرات زیربنایی در جامعه سنتی خود را پیگیری کردند. در این راستا مهمترین مانع برای نوسازی جامعه را نهاد دینی دانسته و برای کنترل و محدود کردن آن تلاش نمودند. در این سپهر، مقاله حاضر تلاش دارد تا با مطالعه کشور مصر و با محوریت این پرسش که «سیاست­های دینی دولت مدرن مصر در قبال نهاد دین چیست؟» این فرضیه را بررسی کند که «تشکیل دولت مدرن در مصر و سیاست­های نوسازی آن با سیاست کنترل نهاد دین همراه شد که در نهایت به محدود شدن منابع قدرت سیاسی-اجتماعی گروه­های اجتماعی دینی و کم شدن تاثیر و عمق نفوذ آنها در مصر انجامیده است و در نهایت نهاد دین نیز به جریانی تابع دولت مدرن تبدیل شد». پژوهش حاضر با رویکردی نهادی نگاشته شد که دین را به عنوان نهادی ریشه­دار و در کنش با دولت مدرن مصر مورد مطالعه قرار می­دهد.