چکیده
هم‌گرایی و وحدت جهان اسلام به چه معناست و عوامل هم‌گرایی و واگرایی در این زمینه چه مقوله‌هایی هستند؟ جهان اسلام با داشتن بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان و منابع مختلف مادی و معنوی دارای ظرفیت‌ها و استعدادهای فراوانی می‌باشد. جمعیت قابل توجهی از ساکنان زمین را مسلمانانی تشکیل می‌دهند که در کشورهای مختلف و نقاط متفاوتی در حال زندگی هستند. تفاوت نژادی، زبانی، فرهنگی و اقتصادی و سیاسی زیادی در میان آنان قابل مشاهده است. این ناهمگونی در کنار فرقه‌ها و مذاهب گوناگونی که زیر چتر اسلام قرار گرفته‌اند بستری برای واگرایی‌ها فراهم نموده است. در عین حال مجموعه جوامع اسلامی و کشورهای مسلمان، ظرفیت‌های انسانی و مادی و منابع خوبی را هم دارا می‌باشند. اکنون سوال این است که چگونه و با چه مبانی و اصولی می‌توان این ملت‌ها و دولت‌ها را علی رغم تفاوت‌ها به هم نزدیک نمود و هم‌گرایی بین آنها را به صورت پایدار برقرار کرد؟ آیا می‌توان فارغ از اوضاع و شرایط کشورهای مسلمان و تحولات غرب آسیا، اصل هم‌گرایی جهان اسلام را به عنوان یک اصل و قانون همیشگی و راهبردی مطرح نمود؟ راهبردها و راه کارهای تقویت هم‌گرایی در جهان اسلام چه مقوله‌هایی است. تحقیق حاضر درصدد واکاوی این پرسش‌ها و پاسخ به آنها به روش توصیفی و تجویزی است.
واژگان کلیدی: هم‌گرایی کشورهای اسلامی، وحدت جهان اسلام، وحدت مسلمین، هم‌گرایی و واگرایی مسلمانان
)