جهان اسلام؛ تأملی نو در گستره جغرافیایی و ترکیب مذهبی / حسن رضایی

چکیده
اصطلاح جهان ‌اسلام‌، در ‌بسیاری ‌از گفتگوها و عناوین احزاب، گروه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات‌، کتاب‌ها و مجلات‌ حوزه‌ی ‌فرهنگ‌ و تمدن ‌اسلامی‌ رایج ‌است و با توجه به اهمیت و فراوانی کاربرد آن، مفهوم روشنی پیدا کرده است‌.
جمعیت جهان اسلام در قالب ملیت‌های مختلف در گستره‌ی جغرافیایی وسیعی زندگی می‌کنند. این گستره به لحاظ ژئوپلیتیکی دارای موقعیت ویژه‌ای می‌باشد و در حقیقت به منزله یک قطب مهم و بزرگ تمدنی، فرهنگی، جمعیتی، اقتصادی و سیاسی در کره‌ی زمین مطرح است و دارای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های فراوان برای هم افزایی در میان کشورهای اسلامی و تأثیرگذاری بر جامعه‌ی بین المللی و معادلات آن است. هم‌اکنون حدود یک میلیارد و هفتصد میلیون مسلمان در کشورهای مختلف جهان زندگی می‌کنند که 25 درصد جمعیت جهان را شامل می‌شود و تعداد جمعیت شیعیان نیز حدود 350 میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
در این مقاله با نگاهی نو و روزآمد، ضمن اشاره به اهمیت و گستره‌ی جغرافیایی جهان اسلام با تمرکز بر تنوع نژادی، زبانی و ترکیب مذهبی آن، گزارشی از هریک به منظور آشنایی و ایجاد ارتباط فکری و معرفتی برای پژوهشگران این عرصه ارائه می‌شود.
 
واژگان کلیدی: جهان اسلام؛ جغرافیا؛ اهل سنت؛ شیعیان.