جریانشناسی تقریب مذاهب اسلامی (بخش دوم) / حسن بشارتیراد
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
این مقاله در ادامهی بخش نخست آن میباشد که با همین عنوان در شماره اول فصلنامهی «پژوهشهای منطقهای» در پائیز 1392 منتشر شده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است. در بخش نخست، مباحث مقدماتی که نقش تعیین کنندهای در تبیین موضوع و تحلیل مسائل پیرامونیِ آن دارد، مورد اشاره قرار گرفت. در همین راستا برخی از ابعاد مفهوم شناسی تقریب، خاستگاه معرفتی آن، موانع درونی و بیرونی تقریب، ارزش و جایگاه آن، اهمیت کارکردی آن و...، مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا تحلیل و تبیین روشنی از محل نزاع ارائه گردد. سپس تلاش شد از طریق بازشناسی دلائل متعدد جریانهای ضد تقریبی، گزارش تحلیلی روشنی از رویکردهاى گوناگون طیفِ مخالفان تقریب، ارائه شود و انگیزه آنان مورد واکاوی قرار گیرد.
موافقان تقریب، با رویکردهای مختلف به این مقوله نگریسته و با نگرشهای متنوع به تحلیل آن پرداختهاند، مجموعهی مباحث مرتبط با موضوع تقریب مذاهب اسلامی و مسائل پیرامونی آن را میتوان با رویکردهای مختلف از قبیل: «رویکرد تاکید بر مشترکات»، «رویکرد همزیستی مسالمتآمیز»، «رویکرد سیاسی ـ اجتماعی»، «رویکرد علمی ـ فقهی»، «رویکرد امت محور» و... مورد مطالعه قرار داد و بازشناسی کرد. در مقاله حاضر، پس از یادآوری چند بحث زیربنایی تقریب مذاهب اسلامی، مقولهی تقریب با رویکرد تأکید بر مشترکات، مورد بازشناسی قرار گرفته است.